โปรแอนโทไซยานิดิน (Proanthocyanidins: PAC) ในแครนเบอร์รี่ (Cranberry) กับเชื้อแบคทีเรีย Escherichia coli (E.coli) สาเหตุของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

โปรแอนโทไซยานิดิน (Proanthocyanidins: PAC) ในแครนเบอร์รี่ (Cranberry)กับเชื้อแบคทีเรีย Escherichia coli (E.coli) สาเหตุของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

ทำความรู้จักกับเชื้อแบคทีเรีย Escherichia coli

สาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียทีชื่อว่า เอสเชอริเซีย โคไล (Escherichia coli) หรือเรียกสั้นๆว่าเชื้ออีโคไล (E.coli)

เชื้อ E.coli เป็นเชื้อแบคทีเรียที่มีอยู่ในร่างกายของมนุษย์อยู่แล้ว โดยจะอาศัยอยู่ในสำไส้ของคนและสัตว์บางชนิด ปกติจะไม่ก่อให้เกิดโรค แต่ในบางกรณีก็อาจก่อให้เกิดโรคทางเดินปัสสาวะอักเสบหรือโรคท้องเดินได้ โดยแบคทีเรียที่ทำลายกระเพาะปัสสาวะและสามารถเกาะติดกับผนังทางเดินปัสสาวะ ได้แก่ สายพันธุ์ Uropathogen E.coli (UPEC)

การทำความสะอาดหลังการขับถ่ายไม่ถูกวิธี ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เชื้อ Uropathogen E.coli (UPEC) สามารถเดินทางจากทวารหนักเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะได้ รวมถึงถ้ามีการอั้นปัสสาวะบ่อยๆ ร่างกายจะไม่สามารถขับเชื้อออกจากท่อปัสสาวะได้ เชื้อ Uropathogen E.coli (UPEC) จึงยึดเกาะกับผนังกระเพาะปัสสาวะและเจริญเติบโตและก่อให้เกิดอาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบตามมา

ในบางรายเชื้อ Uropathogen E.coli (UPEC) สามารถเดินทางจากกระเพาะปัสสาวะขึ้นไปถึงกรวยไตทำให้มีอาการติดเชื้อที่กรวยไตและอาจลุกลามไปสู่กระแสเลือดและเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือดตามมา

ลักษณะของเชื้อ E.coli

เชื้อ E.coli ปกติจะมีลักษณะเป็นรูปแท่ง ซึ่งชนิดนี้เป็นสายพันธ์ุที่ไม่ก่อให้เกิดโรค

ส่วนสายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ ได้แก่ สายพันธุ์ Uropathogen E.coli (UPEC) ซึ่งลักษณะโครงสร้างของเซลล์จะมีเส้นด้ายยาวออกมา (Filamentous) เชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์นี้สามารถเพิ่มจำนวนและเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะโดยอาศัย Pili และ Adhesins เมื่อมีปริมาณมาก ภูมิคุ้มกันร่างกายจึงไม่สามารถกำจัดออกได้หมด เซลล์เยื่อบุผิวจึงถูกทำลายและติดเชื้อ

บทบาทของ โปรแอนโทไซยานิดิน (Proanthocyanidins: PAC) ในแครนเบอร์รี่ (Cranberry) ที่มีต่อเชื้อแบคทีเรีย E.coli

โปรแอนโทไซยานิดิน (Proanthocyanidins) หรือเรียกสั้นๆว่า PAC คือสารพฤกษศาสตร์สำคัญที่พบได้ในผักและผลไม้ที่มีสี เช่น แครนเบอร์รี่ บลูเบอร์รี่ สตรอเบอร์รี่ ไวน์แดง เปลือกแอปเปิ้ล

สาร PAC จะมีชนิดที่เป็น Type A (PAC-A) และ Type B (PAC-B) ซึ่ง PAC ชนิด Type A (PAC-A) เท่านั้นที่สามารถยับยั้งการยึดเกาะของเชื้อแบคทีเรีย E.Coli, H.Pylori, Pseudomanas ต้นเหตุของกระเพาะปัสสาวะอักเสบและกระเพาะอาหารอักเสบได้

ที่สำคัญ PAC-A นี้ สามารถพบได้ในแครนเบอร์รี่สายพันธุ์ Vaccinium Marcrocarpon ซึ่งเป็นพันธุ์ที่ปลูกอยู่ในประเทศอเมริกาเท่านั้น

อ่านเพิ่มเติม เรื่อง แครนเบอร์รี่กับกระเพาะปัสสาวะอักเสบในผู้หญิง

งานวิจัยอ้างอิง

1 แครนเบอร์รี่ลดความเสี่ยงของการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะซ้ำในสตรีที่มีสุขภาพแข็งแรง: Meta-Analysis

Fu Z, Liska D, Talan D, Chung M. Cranberry Reduces the Risk of Urinary Tract Infection Recurrence in Otherwise Healthy Women: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Nutr. 2017 Dec;147(12):2282-2288

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022316622106334

2 โปรแอนโธไซยานิดินยับยั้งการเกาะผนังกระเพาะปัสสาวะของเชื้อ E. coli ที่ดื้อต่อยาหลายชนิด

Gupta A, Dwivedi M, Mahdi AA, Nagana Gowda GA, Khetrapal CL, Bhandari M. Inhibition of adherence of multi-drug resistant E. coli by proanthocyanidin. Urol Res. 2012 Apr;40(2):143-50.

https://link.springer.com/article/10.1007/s00240-011-0398-2